Açık kaynak yazılım veya açık kaynaklı yazılım veya kaynağı
açık yazılım, kaynak kodu
isteyen herkese açık olan yazılımlardır.
Bu tür
yazılımların ayırt edici özelliği kullanıcıya yazılımı değiştirme özgürlüğü
sağlamasıdır. Açık kaynak kodlu yazılımlar, uyarlanabilir, sağlam, hızlı ve güvenlidir.
Açık kaynak kod dünyası, yeni bir yazılım üretme biçimi, yeni iş modelleri
sunmaktadır. Dünyanın her tarafından bilişim uzmanlarınca imece yöntemi ile
endüstri standartlarında geliştirilen açık kaynak kod yazılımları, insanlığın
ortak malıdır.
Yazılımcılar
yazılımları geliştirirken kullandıkları programlama dilleriyle kaynak dosyaları
oluştururlar. Daha sonra derlemeli ve yorumlamalı dillerde (C, C++, Java, C#,
Pascal, Python, Ruby) bu dosyayı derleyerek çalıştırılabilir hale çevirirler.
Açık kaynaklı yazılım savunucuları her üretilen ve dağıtılan yazılımla birlikte
kaynak kodunun da dağıtılmasını savunurlar. Bu sayede geliştirme esnasında ve
ilerde yeni sürümlerin ortaya çıkması esnasında daha çok sayıda gözün
süzgecinden geçmiş daha kaliteli bir yazılım çıktığını düşünürler. Açık
kaynaklı yazılımlar 2005 senesi itibariyle bir patlama yapmışlar ve on binlere
varan yazılım ve varyanta ulaşmışlardır. En iyi bilinenler Linux, Open Office,
GNU, Debian'dır.
Açık kaynaklı
yazılımlar, en küçüğünden cep telefonu, saat gibi gömülü sistemlerden, en
büyüğünden süper bilgisayarlara, ev kullanıcılarından KOBİ'lere, kamu
kurumlarından her türden okullara, tüm kurum ve bireylerin rahatça
kullanabileceği, gereksinimlere göre basitleştirilebilen, sağlamlaştırılabilen,
güçlendirilebilen yazılımlardır. Açık kaynak kod yazılımlar, her alanda
çözümler sunarak, yazılım tekellerine karşı tüketiciye seçenekler sunmaktadır.
Almanya, İspanya, Meksika, Brezilya, Çin, Kore, Hindistan gibi birçok ülke,
kamu kurumlarında açık kaynak kodlu yazılımlarının kullanımını benimsemiş ve
bilgi toplumu stratejilerin bir parçası yapmışlardır. Avrupa Birliği, UNESCO,
Dünya Bankası gibi kuruluşlar güvenlik ve tasarruf gibi gerekçelerle açık
kaynak yazılımlarını önermektedir. Dünya üzerindeki hemen her ülke kendi
gereksinimlerine göre açık kaynak kodlu bir Linux dağıtımı geliştirmiştir.
Türkiye'de TÜBİTAK'ın girişimi ile bu yönde ULUDAĞ: Ulusal Dağıtım Projesi
başlatılmış ve bir Linux dağıtımı olan Pardus Ulusal İşletim Sistemi
hazırlanmıştır. Türkiye'de açık kaynak kod topluluğu 10 yılı aşkın bir süredir
bulunmakta, Turkuaz, Gelecek Linux, İstanbulx, Boreas, Turkix, Truva Linux gibi
dağıtımlar ve başka açık kaynak kodlu yazılımlar ve uygulamalar
geliştirilmekte, açık kaynak şirketleri kurulmaktadır.
Açık kaynak
kodlu yazılım toplulukları, şu görüşlerle açık kaynak ortamlarını
desteklemektedir: "Açık kaynak
kodlu yazılımlar tasarruf ve güvenliğin ötesinde de bir ülke ekonomisi için
önemlidir. Açık kaynak ortamları, teknoloji üretebilecek gençleri yetiştirmenin
etkin yollarından biridir. İthal hazır çözümler yerine, ülke insanına güvenmek,
ona yatırım demektir. Açık kaynak, kendi okullarında gereksinimlerine göre
uyarlanmış, güvenli, sağlam ve ucuz çözümler demektir. Açık kaynak yazılımlar,
mütevazı donanımları etkin kullanabilmek demektir. Tüm üretim ve hizmet
sektörlerinde bilişim maaliyeti gittikçe artmaktadır. Açık kaynak yazılımlar,
en başta ruhsatlar nedeniyle bu maliyetleri düşürerek, yerli sanayici ve
bilişimciye destek demektir, ülkenin rekabet yeteneği artırmak demektir. Açık
kaynak yazılımları, kapalı kaynak kod yazılımlarla yetenek ve verimde yarışacak
konumdadır. Açık kaynak yazılımların tam rekabet ortamında kapalı kaynak
yazılımlarla yarışması gerekir. Temel bilişim eğitimin marka bağımlılığı
yaratmayacak, kullanıcıyı tüm alternatif düzlem (platform) ve ürünlerde
çalışabilme yeteneğini kazandıracak, ürünlere değil kavramlara ağırlık vermesi
gerekir."
Açık kaynak
yazılımları savunucularınca, bu tür yazılımların ülkelerin bilgi toplumu stratejisinde
önemli rol oynaması gerektiği, ilgili tüm tarafların katkıları ile katılımcı
bir süreçle bu stratejilerin belirlenmesi gerektiği, özellikle yönetici
düzeyinde çalışanların açık kaynak yazılımları seçeneğini maliyet ve verimlilik
açısından değerlendirmeleri gerektiği belirtilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder