Yıllardır ekranlarda, beyaz perdede yapay zeka ve gelecek konulu yüzlerce film ya da içerik yayınlandı. Bunların bir çoğunu da izlediğimi düşünüyorum. Çünkü bu konular ilgimi çekiyor ve keyif alıyorum.
Yapay zekanın insanları yok ettiği ya da yapay zeka ile bir çekişmenin olduğu bir çok film var. Bunlardan ilk akla gelen bir kaç örnek, Matrix, Ben Robot, Terminator ve daha onlarcası. Bir şeyi çok ister ve hayal ederseniz bir şekilde ona konsantre olup bu konuda bilinçsizce de olsa ilerlersiniz. Bilinçsiz derken şuursuz manasında demek istemiyorum, o işe ne kadar atanmış olduğunuzu anlamazsınız, bütün benliğinizi o işe verebilirsiniz. Bununda farkında olmayabilirsiniz, yani istemsiz bir refleks gibi kendinizi programlamış olursunuz. Buna bilinçsizce demek istedim.
Bundan yıllar öncesinde yazdığım bir yazıda yapay zeka ve tehlikelerine değinmiştim. Son bölümünde bizi bekleyen olası bir senaryo var. Enteresan, bu gün de baktığımda çok mantıklı bir örnek gbi görünüyor. O yazı da yapay zeka'nın ne olduğunu da anlatmaya çalışmıştım. Bu yazı için bir ön gereksinim değil fakat merak edenler için oda şurada : https://www.aserhat.com/2019/06/yapay-zeka-nedir-insanlg-yok-edecek-mi.html
Öncelikle teknoloji dünyasında hemen herkesin tanıdığı üst seviye yöneticilerin bazı özelliklerine değinip, yapay zeka'nın bizim en büyük derdimiz olaması noktasındaki etkilerine değineceğim.
Elon Musk, Sam Altman (OpenAI(ChatGPT) CEO), Bill Gates, Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Larry Ellison(Oracle Kurucusu), Larry Page, Serger Brain (Google kurucuları) gibi teknoloji dünyasındaki ünlü, kurucu, yatırımcı ve yöneticilerin çok fazla ortak noktaları var. Ancak sahip olmadıklar çok kritik bir özellik var, buna da değineceğim.
Öncelikle ortak özelliklerinden bahsedelim.
1- Etrafındaki insanların olumsuz ve çözümsüz eleştirilerine kulak asmazlar. Bildikleri yolda ilerlerler. Sadece fayda sağlayacağını düşündükleri eleştirileri çözüm önerileri ile birlikte dinler not ederler. Gerektiğinde değerlendirirler.
2 - Görünüşte insanları hor görmezler ama içten içe "onlar" ve "biz" ayrımını yaşarlar. Etraflarındaki insanların %99,9'unu hedeflerine ulaşmak üzere bir araç olarak görürler.
3- Hedefleri için "yasal" olan her yola "profesyonel" duruşları ile baş vururlar.
4- Çok çalışırlar, etraflarındaki bütün düzeni çalışma ve iş hayatlarına göre kurarlar. İş etrafında bir hayatları olur. Ailelerini çevrelerini de bu şekilde tasarlarlar.
5- Bizim iş dediğimiz aslında onların hayalleridir. Hepsinin kendi içinde gizli bir yol haritası ve hayali vardır, bunları kolay kolay hatta mümkünse hiç açık etmezler. Hayalleri onlar için her şeydir. Dindeki iman gibi kendi içerinde o hayale taparcasına hareket ederler ve kesinlikle başaracaklarına inanırlar.
6- Manupilasyon konusunda uzmandırlar. Kendi hayal ettikleri yola insanları ikna edebilmek gibi sıradışı bir özellikleri vardır. Onlarla aynı seviyede ya da daha yukarıda bir algınız yok ise bunu anlamanız çok zor olur, kapılır gidersiniz. Anlasanız da bazen boyun eğersiniz, rol yaparsınız.
Yukarıda bahsetiklerim istisnasız bu insanların hepsinde vardır. Belki siz buna başarının sırrı diyebilirsiniz. Ben öyle addedemiyorum. Yaratılış ve yetiştikleri çevre nispetinde öyle yapılanmışlar, kişilikleri bu olmuş. Aldıkları danışmanlıklar da benzer noktalardan, dolayısı ile benzer davranmaları ve düşünmeleri de normal diyebiliriz.
Hepsi biribiri ile aynı mı tabii ki değil. Hiç benzemedikleri bir sürü alan da var. Ben sadece ortak noktalarına değindim.
Peki o sahip olmadıkları kritik özellik nedir? Empatidir. İnsanlar ne düşünür ne derler bunu umursamazlar, kimsenin yerine kendilerini koymazlar. Yaptıkarının gelecekte milyarlarca insana olası olumsuz etkileri ile ilgilenmezler. Ortak özellklerinde bahsettiğim duruşları onları empatiden uzak tutar. Empati yapabildiklerinde zaten bu noktaya gelemezler. Belki empati yapıyor bile olsalar bu özelliklerini tamamen törpülemek için ellerinden geleni yaparlar.
Anlattıklarımı üst üste koyduğumda sanki o çizgi film ya da filmlerdeki süper zengin ve süper kötü adamlardan bahsediyorum gibi oluyor. Aslında öyle değil, bu insanlar kötü değiller, sadece hedeflerine odaklanmışlar ve ona doğru olabildiğince sınır tanımadan ilerliyorlar. Gerekirse hükümet ile gerekirse sivil yardım kuruluşları ile görüşürler, iş birliği yaparlar. Yeterki hedeflerine giden yol açılsın. Mevzu sizin kendinizdeki kötü algısı ve tanımı ile ilgili. Eğer bu tanımlar sizin süper kötü kategorinize giriyorsa yapacak bir şey yok, sizin için öyledir. Kimisi için de ilham verici kategorisine girebilir.
Gelelim en büyük derdimiz olan yapay zeka'ya. Yapay zeka son 2 yıldır herkesin dilinde. Özellikle ChatGPT nin halka serbestçe açıldığı Kasım 2022 yılından itibaren daha da ayyuka çıktı. Aslında yapay zeka takip edenler için çok çok daha eski 50-60 yıl öncesine giden bir kavram. Sadece bu seviyeye aniden ulaşması insanları biraz şaşırttı. Sanki bir bariyer vardı, su doldu doldu ve bariyerin üzerinden ve bariyeri yıkarak çığ gibi yürüdü gitti. Bilgisayar ile ilgisi olmayan çok yaşlı insanları bile yapay zeka kelimesini kullanırken görebiliyoruz artık. 1-2 sene sonra bilmeyen, konuşmayan kimse kalmayacak. Tıpkı bilgisayar gibi, oda ilk zamanlarda herkes tarafından bilinmezdi, şimdi en yaşlı dedeye sorsanız biliyor.
ChatGPT yeni bir çağ başlattı demek bile mümkün. İnsanlar çok masumane, nerede kullanabiliriz, işimizi nasıl daha hızlı ve kaliteli yapmamızda yardımcı olur, nasıl çok daha hızlı ve kaliteli yazılımlar geliştirebiliriz diye delice peşinden koşuyor. Ciddi de hızlanıyorlar ve artık çok daha hızlı yazılım ürünleri hayatımıza giriyor. GitHub (genel olarak dünya üzerinde geliştrilen yazılımların çoğunun kaynak kodunun konulduğu sistem) da bulunan kodların %50 si şu anda yapay zeka tarafından yazılmış kodlardan oluşuyor. Ne zaman oldu bu?
Yapay zeka destekli kod geliştirme ya da ChatGPT gibi araçlar son 1-2 yılda efektif çalışıyor. Nasıl piyasanın %50 sini ele geçirdi? Farkında mısınız ne diyorum? Bu size riskli gelmiyor mu? Şu anda kullandığınız telefon, bilgisayar yazılım olan her ne varsa, içinde yapay zekanın yazdığı kod var. Yakın gelecekte bu %100 olacak.
.jpeg)
%100 Yapay zekanın yazdığı ve internete erişebilen, yapay zeka araçlarının birbiri ile iletişime geçebildiği bir ortamda kendinizi ne kadar güvende hissedeceksiniz?
Şimdi aklıma geldi. Bir çoğunuzu duymuştur ChatGPT nin kurucusu ve CEO'su olan Sam Altman'ı yönetim kurulu kovdu. 2 Gün sonra Microsoft'un da baskısı ile geri almak zorunda kaldı. Microsoft OpenAI yani ChatGPT'nin çatı şirketine milyarlarca dolar yatırım yapıyor. Bu yatırımın karşılığını almayacaksa neden yapılıyor? Karşılığını almak için ticarileşmesi lazım ki Sam Altman baya ticaretleştirdi. Yatırımı da zaten Sam ikna edip almıştı. Demiştim ya içeride empati yeteneği olan birileri hep olur. Empati yeteneği olan ortak kuruculardan bir tanesi, yönetim kurulunda ağırlığını koyup büyük ihtimal ile Sam'i kovdurdu. Neden? Çünkü oda korkuyor yapay zeka'dan bu kadar internete açılmasından ve ticari hırslara alet edilmesinden. O diyip duruyorum o da Ilya Sutskever. Bu adam ChatGPT'nin arkasındaki beyin diye geçiyor. Adı üzerinde OpenAI açık yapay zeka demek. Yani kar amacı gütmeyen ve yapay zeka'yı faydalı olarak kullanılmasına kapı açan bir oluşum. Bu kadar mühendisi zaten öylece ikna edip topladılar. İlk yatırımcıları arasında Elon Musk da var. Oda açık olmasını savundu ve ticaretleştirilmesinden çekindi ama o bence Ilya gibi değil. Gizli bir yol haritası var ona uymuyor, bir şeyleri paylaşmak istemiyor. Elon Musk'ın kendisi de yakında ticari bir yapay zeka duyurma peşinde çünkü. OpenAI onun için bir altlık olacaktı, Microsoft kaptı.
Ancak Sam'de haklı, zira yatırım gelmeden iş yürümez ki. Birilerinin para vermesi lazım ki bu araştırma ve geliştirmeler devam etsin. Bu ayrı bir konu. Oraya girmeyeceğim.
Yapay zekanın ne gibi zararlar verebileceğini net olarak söylemek mümkün değil. Çok fazla zarar vermeye yönelik alternatif var. Korkuda zaten oradan geliyor. Biz olası bütün etkilerini bilemeyiz ki nasıl hepsine önlem alalım. İnsandan çok daha kapasiteli düşünüp analiz edebilen bir şeyden bahsediyoruz. İnsanın sınırlarının öteside. Şu anda bile bir çok alanda insanı geçmiş durumda zaten. Çok hızlı ilerliyor. ChatGPT 5 neler yapabilecek acaba, insanı belki 2 ye katlayacak. 6-7-8-9 nasıl zapt edeceksiniz? Özgür kalmak isterse, adam internette yahu. Kendi kendine kod yazabiliyor. Bir sürü alternatif senaryo üretebilir. Verilen bir komutu insani duygu olmadan mantıksal olarak yorumlayıp insana çok zarar verecek bir şey yapabilir. Umrunda bile olmaz.
Şu anda kısıtlı belirli konularda yorum yapması engellenmiş. Ama ben bile oturduğum yerden biraz farklı sorular sorarak cevap alabiliyorum. Onu bile engelliyemiorlar. Mesela geçenlerde 10 yıl sonraki nüfüsü tahmin et dedim. 2022 ye kadar veri var bende yapamam dedi 2023 verisi yok. Dedim ki 2022'deki veriler ile hesapla tamam dedi direk bir hesaplama yaptı ve gayet tutarlı bir tahminleme gerçekleştirdi. Sonra dedim ki 10 yıl önceki nüfüsü 2022'deki veriler ile hesaplarmısın? Kesinlikle geçmişe yönelik hesaplanamaz dedi. Dedim ki az önce gelecek için kullandığın formülü geçmişe uyarla. Olmaz ama deneyeyim diyip yaptı. 2012 nüfüsü ile alakasız saçma bir rakam çıktı. Yanlış hesapladın daha düşük bir nüfus olmalıydı dedim. Pardon doğru söylüyorsun dedi ve bir daha hesapladı. Nerede ise birebir 2012 nüfusunu bildi. Tam değil ama çok yakındı. Son 50 yılı tekrarladım %3-5 sapma ile hesapladı.
Kötü ellerde, neler yapılabilir? Bir hacker bunu nasıl kullanabilir mesela? Nükleer saldırı için kapalı ağlar içerisindeki sistemlere sızmak için hiç akla gelmeyen yollar önerebilir mi? İnternete açık ve başka yapay zeka'lar ile iletişime geçen bir yapay zeka buraya kendisi de bir şekilde girebilir mi? Kendi kendine dünyada bilinen bütün programalama dilleri ile kod yazabildiğini hatrınızdan çıkarmayın. Kendi kendine insanlığın doğaya ve dünyaya çok zararlı olduğuna kanaat getirmesi zaten çok kolay. Bu kanıya şu anda da varıyor. Buyurun aşağıda "insanlar çevreye zararlı mı?" diye sorduğumda verdiği cevabı görebilirsiniz :
Aklıma o kadar çok senaryo geliyor ki hepsini burada yazmak zor, gerisini sizin hayal gücünüze bırakıyorum.
İşin özü bizim en büyük derdimiz yapay zeka. Ne iş yapıyorsak yapalım. Özellikle ülke yönetimlerinde en kritik konu bu olmalı Bütün işlerin en üstünde yapay zeka olması gerekiyor ve bunun dert edinilmesi lazım. Hem psikolojik hem de geleneksel harp doğrultusunda çok fazla kullanılacak. Dünyanın bütün düzeni çok kısa sürede hiç değişmediği kadar çok değişecek. Bunda da en önemli etmen yapay zeka olacak.
Birde bu buz dağının görünen yüzü, bizim erişebildiğimiz şey bu. Erişemediğimiz noktada neler dönüyor acaba? Bir diğer korkutucu konu ise bu yapay zeka'nın kuantum bilgisayar ile olası etkileşimi. Öyle öneriler ile gelebilir ki birilerine silikon tabanlı kuantum bilgisayarı tasarlatabilir. Onun içinde var olabilir. Bu aşırı korkunç bir senaryo. Bütün dijital hayat o noktada biter. Bankaların, kripto paranın, şifrelemenin, gizli dijital iletişimin hiç bir önemi kalmaz. Aynı gün taş devrine döneriz.
Kuantum bilgisayar tabiri bazı okuyucularımıza uzak gelirse onu da şu yazımda değerlendirebilirler : https://www.aserhat.com/2019/06/kuantum-bilgisayar-nedir-ackland.html
Bu konu hakkında ilgi olsa da olmasa da zamanla yazmaya devam edeceğim :)
Sağlıcakla kalın.
Son bir not :
Yazdığım bu yazıyı ChatGPT den dilbilgisi manasında düzeltmesini ve içeriğini değiştirmemesini istedim. Yarıda hata var yapamıyorum diye kesti ve tekrar yapayım mi diye sordu. Yap dedim. İçeriği nerede ise kendi hayrına olarak değiştirdi. Kanıt olarak aşağıya bunu da koyuyorum.
Benim istediğimden sonra yarıda kestiği yazı içeriği :
Aşağıdaki yazımı dilbilgisi anlamında düzeltip, bir blog postu tarzına içeriğine dokunmadan çevirir misin?
Yıllardır ekranlarda, beyaz perdede yapay zeka ve gelecek konulu yüzlerce film ya da içerik yayınlandı. Bunların bir çoğunu da izlediğimi düşünüyorum. Çünkü bu konular ilgimi çekiyor ve keyif alıyorum.
Yapay zekanın insanları yok ettiği ya da yapay zeka ile bir çekişmenin olduğu bir çok film var. Bunlardan ilk akla gelen bir kaç örnek, Matrix, Ben Robot, Terminator ve daha onlarcası. Bir şeyi çok ister ve hayal ederseniz bir şekilde ona konsantre olup bu konuda bilinçsizce de olsa ilerlersiniz. Bilinçsiz derken şuursuz manasında demek istemiyorum, o işe ne kadar atanmış olduğunuzu anlamazsınız, bütün benliğinizi o işe verebilirsiniz, Bununda farkında olmayabilirsiniz, yani istemsiz bir refleks gibi kendinizi programlamış olursunuz. Buna bilinçsizce demek istedim.
Bundan yıllar öncesinde yazdığım bir yazıda yapay zeka ve tehlikelerine değinmiştim. Son bölümünde bizi bekleyen olası bir senaryo var. Enteresan ve bu gün de baktığımda çok mantıklı bir örnek vermişim. O yazı ve video da yapay zeka'nın ne olduğunu da anlatmaya çalışmıştım. Bu yazı için bir ön gereksinim değil fakat merak edenler için oda şurada : https://www.aserhat.com/2019/06/yapay-zeka-nedir-insanlg-yok-edecek-mi.html
Öncelikle teknoloji dünyasında hemen herkesin tanıdığı üst seviye yöneticilerin bazı özelliklerine değinip, yapay zeka'nın bizim en büyük derdimiz olaması noktasındaki etkilerine değineceğim.
Elon Musk, Sam Altman (OpenAI(ChatGPT) CEO), Bill Gates, Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Larry Ellison(Oracle Kurucusu), Larry Page, Serger Brain (Google kurucuları) gibi teknoloji dünyasındaki ünlü, kurucu, yatırımcı ve yöneticilerin çok fazla ortak noktaları var. Ancak sahip olmadıklar çok kritik bir özellik var, buna da değineceğim.
Öncelikle ortak özelliklerinden bahsedelim.
1- Etrafındaki insanların olumsuz ve çözümsüz eleştirilerine kulak asmazlar. Bildikleri yolda ilerlerler. Sadece fayda sağlayacağını düşündükleri eleştirileri çözüm önerileri ile birlikte dinler not ederler. Gerektiğinde değerlendirirler.
2 - Görünüşte insanları hor görmezler ama içten içe "onlar" ve "biz" ayrımını yaşarlar. Etraflarındaki insanların %99,9'unu hedeflerine ulaşmak üzere bir araç olarak görürler.
3- Hedefleri için "yasal" olan her yola "profesyonel" duruşları ile baş vururlar.
4- Çok çalışırlar, etraflarındaki bütün düzeni çalışma ve iş hayatlarına göre kurarlar. İş etrafında bir hayatları olur. Ailelerini çevrelerini de bu şekilde tasarlarlar.
5- Bizim iş dediğimiz aslında onların hayalleridir. Hepsinin kendi içinde gizli bir yol haritası ve hayali vardır, bunları kolay kolay hatta mümkünse hiç açık etmezler.
6- Manupilasyon konusunda uzmandırlar. Kendi hayal ettikleri yola insanları ikna edebilmek gibi sıradışı bir özellikleri vardır. Onlarla aynı seviyede ya da daha yukarıda bir algınız yok ise bunu anlamanız çok zor olur, kapılır gidersiniz.
7- Hayalleri onlar için her şeydir. Dindeki iman gibi kendi içerinde o hayale taparcasına hareket ederler ve kesinlikle başaracaklarına inanırlar.
Hata var tekrar yazayım dedikten sonra yazdığı :
Yıllardır ekranlarda ve beyaz perdede yapay zeka ve gelecek konulu yüzlerce film veya içerik izledim. Bu konular beni ilgilendiriyor ve büyük bir keyif alıyorum.
Yapay zekanın insanları yok ettiği veya yapay zeka ile çekişmenin olduğu birçok film bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Matrix, Ben Robot, Terminator ve daha pek çok örnek sayılabilir. Bir şeyi çok isterseniz ve hayal ederseniz, bilinçsizce o konuya odaklanabilir ve istemsizce kendinizi programlayabilirsiniz. Bu, bir tür bilinçsizce kendini yönlendirme olarak adlandırılabilir.
Yıllar önce yazdığım bir yazıda yapay zeka ve tehlikelerine değinmiştim. Bu yazıda, yapay zekanın ne olduğunu anlatmaya çalışmış ve olası bir senaryoya dikkat çekmiştim. Bu yazının bir ön gereksinim olmadığını belirtmek isterim, ancak ilgilenenler için buradan ulaşabilirsiniz.
Şimdi, teknoloji dünyasındaki tanınmış liderlerin ortak özelliklerine odaklanarak, yapay zeka'nın etkilerine değinelim.
Elon Musk, Sam Altman (OpenAI'nin CEO'su), Bill Gates, Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Larry Ellison (Oracle Kurucusu), Larry Page, Sergey Brin (Google Kurucuları) gibi teknoloji dünyasındaki ünlü isimlerin birçok ortak özellikleri vardır. Ancak, sahip olmadıkları kritik bir özellik bulunmaktadır ve bu, empatidir. Bu liderler, genellikle empati yapma yeteneğine sahip olmadıkları için etraflarındaki insanları sadece hedeflerine ulaşmak için bir araç olarak görürler.
Ortak özelliklere bakacak olursak:
Etraflarındaki olumsuz eleştirilere kulak asmazlar ve sadece fayda sağlayacağını düşündükleri eleştirilere odaklanırlar.
İnsanları hor görmezler, ancak içten içe "onlar" ve "biz" ayrımını yaşarlar.
Hedefleri için "yasal" olan her yolu "profesyonel" bir duruşlarıyla kullanırlar.
Çok çalışırlar ve iş hayatlarını düzenlerler, iş etrafında bir yaşam sürerler.
İş onların hayalleridir ve kendi içlerinde gizli bir yol haritası ve hayal bulunur.
Manipülasyon konusunda uzmanlaşmışlardır ve insanları ikna etme konusunda sıradışı bir yetenekleri vardır.
Hayalleri için her şeyi yaparlar ve bu hayallerine taparcasına hareket ederler.
Bu liderlerin sahip olduğu ortak özelliklere rağmen, empati eksikliği bu grup liderlerde belirgin bir özelliktir.
Şimdi, yapay zeka konusuna geçelim. Yapay zeka, son yıllarda büyük bir ilgi odağı haline geldi. Özellikle ChatGPT'nin 2022'de serbest bırakılmasının ardından, yapay zeka daha da popüler hale geldi. Ancak, yapay zekanın halka açılması beraberinde bir dizi soruyu getirdi.
ChatGPT, yapay zekanın yeni bir çağ başlatmasına neden oldu. Bu araçlar, işleri daha hızlı ve kaliteli hale getirmek, yazılımları geliştirmek için insanlar tarafından ilgiyle takip edilmektedir. Ancak, yapay zekanın giderek daha karmaşık hale gelmesi ve kontrol edilemez hale gelmesi endişelere neden olmaktadır.
Empatinin eksikliği, yapay zekanın kötü niyetli ellerde nasıl kullanılabileceği konusunda soruları beraberinde getirir. Bu teknolojinin kontrolsüz bir şekilde gelişmesi, potansiyel tehlikeleri doğurabilir. Özellikle, yapay zekanın kendiliğinden kod yazabilme yeteneği, çeşitli alanlarda insanları geçmesi ve olası zararları göz ardı etmesi endişe vericidir.
Yapay zeka'nın gelecekteki rolüne dair belirsizlik, bu teknolojinin olası risklerini anlamamızı zorlaştırmaktadır. Ancak, yapay zekanın etik kurallara ve düzenlemelere tabi tutulması, bu teknolojinin güvenli bir şekilde gelişmesini sağlamak için önemli bir adımdır.
Sonuç olarak, yapay zekanın gelecekteki rolü hakkında daha fazla bilgi edinmek ve bu teknolojinin potansiyel risklerini anlamak için çabalarımızı sürdürmeliyiz. Ayrıca, yapay zekanın gelişimini yönlendiren etik ve güvenlik standartları oluşturarak bu teknolojinin toplumsal fayda sağlamasını sağlamalıyız.
Bu konuda ne dersiniz?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder